काल पुलवामा इथेच आणखी एक दहशतवादी हल्ला लष्कराने उधळून लावला.
४० जवान गमावलेल्या या आधी झालेल्या हल्ल्याला एक वर्ष होऊन गेलेलं आहे तो अजूनही आपल्या स्मरणात ताजा आहे. कारण तो झाला होता. यात काही वेगळं नाही, कारण सर्वसाधारण मानवी स्वभावाचा एक भाग असा आहे की एखादे संकट ओढवले तर त्याच्या स्मृती मनात कोरल्या जातात आणि जी संकटे आपल्या कळत नकळत टाळली जातात त्यांना आपले मन विस्मृतीच्या कप्प्यात ढकलते आणि त्या भोवताली घडणार्‍या घटनांना महत्त्व दिले जात नाही. मात्र प्रत्येक घटना जोडून बघितली तर ती टळलेली संकटे घडण्यामागे किती भानगडी दडलेल्या आहेत हे लक्षात येतं.
४० जवान गमावलेल्या या आधी झालेल्या हल्ल्याला एक वर्ष होऊन गेलेलं आहे तो अजूनही आपल्या स्मरणात ताजा आहे. कारण तो झाला होता. यात काही वेगळं नाही, कारण सर्वसाधारण मानवी स्वभावाचा एक भाग असा आहे की एखादे संकट ओढवले तर त्याच्या स्मृती मनात कोरल्या जातात आणि जी संकटे आपल्या कळत नकळत टाळली जातात त्यांना आपले मन विस्मृतीच्या कप्प्यात ढकलते आणि त्या भोवताली घडणार्‍या घटनांना महत्त्व दिले जात नाही. मात्र प्रत्येक घटना जोडून बघितली तर ती टळलेली संकटे घडण्यामागे किती भानगडी दडलेल्या आहेत हे लक्षात येतं.
अधिक खोलात जाण्याआधी काल नेमकं काय घडलं ते थोडक्यात पाहूया. तब्बल ६० किलो हून अधिक आयईडी स्फोटके भरलेली मोटार उडवून देऊन 'पुलवामा'सारखा भीषण दहशतवादी हल्ला घडवण्याचा मोठा कट सुरक्षा दलांनी गुरुवारी उधळला (काही ठिकाणी हा उल्लेख ४५ किलो आहे पण हे प्रमाणही कमी नाही व त्याने घटनेचे गांभीर्यही कमी होत नाही). याचा व्हिडिओ आपण बघितला असेलच, सहज उपलब्ध आहे. स्फोटकांच्या वजनावरुन साधारणतः सर्वसामान्य जनतेला त्याची तीव्रता कळत नाही. पण तूलना केली तर पटकन लक्षात येतं. ६० किलो स्फोटके काय हाहा:कार घडवू शकतात हे समजून घेण्याकरता या संदर्भात एक उदाहरण पाहूया. आंतरजालावर शोध घेतला तर आपल्याला सहज ही माहिती मिळू शकेल की ब्रह्मोस क्षेपणास्त्राचे वॉरहेड म्हणजे स्फोटके असलेला भाग हा २०० किलोचा असतो. या कार मधली स्फोटके जवळजवळ त्याच्या एक तृतियांश होती. आता क्षणभर थांबून विचार करा. ६०+ किलो स्फोटके. लष्कराच्या सुमारे पन्नासएक जवानांना घेऊन जाणार्‍या एखाद्या बसवर किंवा इतर साधारण वाहनावर याचा काय परिणाम झाला असता याचा विचार करा. मागचा पुलवामा हल्ला आठवून बघा. आता आलं ध्यानात?
आपल्या जबरदस्त सैन्याने हा हल्ला उधळून लावताना निव्वळ एक दहशतवादी हल्ला टाळलेला नाही, तर एक मोठा लष्करी कारवाई देखील टाळलेली आहे. मागच्या वेळी बालाकोट प्रतिहल्ला करुन पाकीस्तानची जिरवून खरोखर 'करुन दाखवणार्‍या' केंद्र सरकारकडून त्याहून तीव्र आणि कितीतरी पटीने मोठ्या स्वरुपाची प्रतिशोधात्मक कारवाई केली जावी म्हणून दबाव आला असता आणि ते एरवी योग्यही झालं असतं, पण संपूर्ण जगासहित भारतही चीनी कोरोना विषाणूच्या प्रादुर्भावाशी झुंजत असताना या कारवाईचे देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर आणि सामाजिक जीवनावर होणारे परिणाम अजिबात परवड्ण्यासारखे ठरले नसते आणि ठरणार नाहीत. अर्थात पाकिस्तानही कोरोनाबाधित आहेच, पण अस्मानी आदेश असताना ते सदसद्विवेक बुद्धीने वागतील ही अपेक्षा ठेवणे म्हणजे घोर मूर्खपणा आहे. शिवाय चीनच्या सीमेवरील कुरापती आणि अचानक धूमजाव करुन सामंजस्याचे नाटक करणे या घडामोडीही दुर्लक्षित करुन चालणार नाहीत. भारताने चीनसमोर लष्करी आणि राजकीय कणखरता दाखवल्याने नरम पडल्याचा देखावा करणारा चीन स्वस्थ बसला असेल असं अजिबात नाही. भारत-चीन सीमेवरुन भारतीय सैन्यबळ आणि जगाचं लक्ष भारताच्या पश्चिम सीमेकडे वळवून भारताला कोंडीत पकडण्यासाठी त्यांनी पाकिस्तानला "छू" केलं असल्याची शक्यता अगदीच नाकारता येत नाही.
आता काही थेट गोष्टी या हल्ल्याच्या परिप्येक्ष्यात बघू:
एकः
आणखी एक पाकिस्तानचे पंतप्रधान इम्रान खान यांनी गेल्या साधारण महिनाभरात केलेल्या काही ट्वीट्स पहा. त्या अशा अर्थाच्या होत्या की "पाकिस्तान भारतात दहशतवादी घुसवण्याचा प्रयत्न करत असल्याचे खोटे आरोप भारत करत आहे. पाकिस्तानवर बलप्रयोग करण्याचे भारत कारण शोधत असून असे निमित्त भारत स्वतःच्याच भूमीत एक खोटा हल्ला घडवून आणण्याची योजना आखत आहे". असे खोटारडे आरोप करणार्‍या इम्रान खानच्या एक नव्हे तर तब्बल चार ट्वीट्स सापडल्या. इतक्या वेळा बोंब ठोकण्यामागचे कारण उघड आहे. पाकिस्तान पुलवामा येथे नव्याने हल्ला घडवून आणण्याची योजना खूप पूर्वीपासून आखत होता आणि आपण त्या गावचेच नाही असं जगासमोर भासवण्याचा तो केविलवाणा प्रयत्न होता. दुर्दैवाने जगात मूर्खांचा आणि भारतात घरभेद्यांचा आणि एकंदरच कुठेही लिबरलांचा तुटवडा नसल्याने अनेकांचा त्यावर विश्वासही बसला असता.
दोन:
काही दिवसांपूर्वी आम्ही काही मित्रमंडळी साकेत गोखले नामक एका इसमाने केलेल्या एका ट्वीट बद्दल एका ग्रूपवर बोलत होत. या इसमाने १३ मे रोजी एक ट्विट केलं होतं त्यात लष्करी तपासणी नाक्यावर वारंवार इशारे देऊनही न थांबून गाडी तशीच पुढे घेऊन जाण्याचा प्रयत्न करणार्‍या एका २५ वर्षीय इसमाला काश्मीरमधल्या बुडगाम येथे भारतीय लष्कराने गोळी घालून ठार मारलं असा उल्लेख केला होता. साकेत गोखलेने ट्विटमध्ये 'आता जगातील सर्वात मोठी लोकशाही ट्रॅफिकचे नियम मोडले म्हणुन जनतेला गोळ्या घालत आहे' अशी मखलाशी केलेली होती. ट्रॅफिकचे नियम मोडणं आणि काश्मीरमध्ये तपासणी नाक्यावर न थांबता वाहन तसेच पुढे घेऊन जाण्याचा प्रयत्न करणे यातला फरक गोखले साहेबांना कळत नसावा असं नाही, पण या निमित्ताने दहशतवादी हल्ला करायची पूर्वतयारी किंवा सराव म्हणून ज्या घटनेकडे बघता येईल त्या घटनेला या ट्विटमधून ट्रॅफिक नियमांचे साधं उल्लंघन या सदराखाली किरकोळीत काढण्याचा प्रयत्न केला होता. या इसमाने रिट्वीट केलेली एक ट्वीटही इथे देतो आहे. किती जबरदस्त वातावरणनिर्मितीची तयारी असते पहा. तपासणी नाक्यांचा अदमास घेण्याचा प्रयत्न करणारी असू शकेल अशी ही घटना १३ मेला घडते आणि २८ मेला ६०+ किलो स्फोटकांनी भरलेली गाडी लष्कराने उडवून देत आणखी एक मोठा दहशतवादी हल्ला टाळणे हा विलक्षण योगायोग म्हणावा लागेल. पण खरंच तो योगायोग असेल का, याचा सूज्ञ वाचकांनीच विचार करावा.
